Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Α' Γυμνασίου
Ενότητα 12
Πλάτων, Τίμαιος 25a-d (διασκευή)
Αρχαίο Κείμενο |
Μετάφραση |
Ἐν δὲ δὴ τῇ Ἀτλαντίδι νήσῳ |
Στο νησί, λοιπόν, της Ατλαντίδας |
μεγάλη συνέστη καὶ θαυμαστὴ δύναμις βασιλέων, |
συγκροτήθηκε μεγάλη και αξιοθαύμαστη δύναμη βασιλέων, |
κρατοῦσα μὲν ἁπάσης τῆς νήσου, |
που εξουσίαζε ολόκληρο το νησί |
πολλῶν δὲ ἄλλων νήσων καὶ μερῶν τῆς ἠπείρου. |
και πολλά άλλα νησιά και μέρη της ξηράς. |
Αὕτη δὴ πᾶσα συναθροισθεῖσα εἰς ἕν ἡ δύναμις |
Όλη αυτή η δύναμη αφού συνενώθηκε σε ένα, |
τὸν τε παρ' ὑμῖν καὶ τὸν παρ' ἡμῖν |
το δικό σας και το δικό μας τόπο |
καὶ τὸν ἐντὸς τοῦ στόματος πάντα τόπον |
και όλη την περιοχή που βρίσκεται μέσα στο στόμιο |
μιᾷ ποτὲ ἐπεχείρησεν ὁρμῇ δουλοῦσθαι. |
επιχείρησε κάποτε να υποδουλώσει με μία και μόνη επίθεση. |
Τότε οὖν ὑμῶν, ὦ Σόλων, τῆς πόλεως ἡ δύναμις |
Τότε, λοιπόν, Σόλωνα, η δύναμη της πόλης σας |
εἰς ἅπαντας ἀνθρώπους |
σε όλους γενικά τους ανθρώπους |
διαφανής ἀρετῇ τὲ καὶ ῥώμῃ ἐγένετοValue |
υπήρξε ξακουστή για τη γενναιότητα και το σθένος της· |
πάντων γὰρ προέστη εὐψυχία |
γιατί ξεχώρισε από όλες στη γενναιότητα |
καὶ τέχναις ὅσαι κατὰ πόλεμον |
και στις πολεμικές τέχνες, |
ἐπὶ τοὺς ἐσχάτους ἀφικομένη κινδύνους, |
αφού έφτασε στους έσχατους κινδύνους, |
καὶ κρατήσασα μὲν τῶν ἐπιόντων τρόπαιον ἔστησε, |
και αφού νίκησε τους επιδρομείς, έστησε μνημείο νίκης, |
τοὺς δὲ μήπω δεδουλωμένους διεκώλυσε δουλωθῆναι, |
και παρεμπόδισε την υποδούλωση όσων δεν είχαν ακόμη υποδουλωθεί |
τοὺς δ’ ἄλλους ἀφθόνως ἅπαντας ἠλευθέρωσεν. |
και όλους τους άλλους τους ελευθέρωσε χωρίς υστεροβουλία. |
Ὑστέρῳ δὲ χρόνῳ σεισμῶν ἐξαισίων καὶ κατακλυσμῶν γενομένων, |
Και αργότερα, αφού έγιναν πολύ δυνατοί σεισμοί και κατακλυσμοί, |
ἡ Ἀτλαντίς νῆσος κατὰ τῆς θαλάττης δῦσα ἠφανίσθη· |
το νησί της Ατλαντίδας, βυθίστηκε στη θάλασσα και εξαφανίστηκε· |
διὸ καὶ νῦν ἄπορον |
γι’ αυτό και σήμερα το εκεί πέλαγος |
καὶ ἀδιερεύνητον γέγονεν τοὐκεῖ πέλαγος. |
είναι αδιάβατο και ανεξερεύνητο. |
Απαντήσεις στις ερωτήσεις του σχολικού βιβλίου (σελ. 92)
1. Ποιες πληροφορίες αντλούμε από το κείμενο για τη δύναμη της Ατλαντίδας;
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας δίνει στο κείμενό του ο Πλάτωνας, η Ατλαντίδα ήταν ένα νησί με μεγάλη δύναμη. Ο συνασπισμός των αρχόντων του νησιού έφτασε να είναι τόσο δυνατός σε στρατιωτική δύναμη ώστε επιχείρησε να κατακτήσει όλες τις περιοχές της μεσογείου σε μία μόνο επίθεση.
2. Ποια ήταν, σύμφωνα με τη διήγηση, η συμβολή της Αθήνας στην αντιμετώπιση του συνασπισμού των βασιλέων της Ατλαντίδας, που υπήρξε μεγάλη απειλή για τους λαούς του ευρύτερου χώρου της Μεσογείου;
Οι Αθηναίοι πρωτοστάτησαν στην αντιμετώπιση της επίθεση της Ατλαντίδας. Η υπεροχή της στις πολεμικές τέχνες και τη γενναιότητα την οδήγησαν να νικήσει τους επιδρομείς και έστησε μνημείο νίκης. Με τον τρόπο αυτό παρεμπόδισε την υποδούλωση όσων δεν είχαν ακόμη υποδουλωθεί και όλους τους άλλους τους ελευθέρωσε χωρίς υστεροβουλία.
3. Πώς καταστράφηκε η Ατλαντίδα σύμφωνα με το κείμενο;
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα το νησί της Ατλαντίδας καταστράφηκε μετά από έναν πολύ δυνατό σεισμό και κατακλυσμό. Η καταστροφή αυτή οδήγησε στη βύθιση και την εξαφάνιση του νησιού.
4. Η Ατλαντίδα και ο μύθος της εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να εξάπτουν το ενδιαφέρον και τη φαντασία. Σε τι οφείλεται, κατά τη γνώμη σας, η διαχρονική απήχηση μύθων και αφηγήσεων για άγνωστους ή χαμένους πολιτισμούς;
Η ιστορία του νησιού της Ατλαντίδας έχει εμπνεύσει πολλούς καλλιτέχνες, λογοτέχνες, σκηνοθέτες καρτουνίστες και άλλους. Οι άνθρωποι ενθουσιάζονται με ιστορίες μου ακροβατούν ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα γιατί διατηρούν ένα μυστήριο. Πάνω σε αυτό το μυστήριο μπορεί κανείς να επενδύσει τις δικές του προσδοκίες και, αφού δεν υπάρχει πραγματικότητα για να τις διαψεύσει, καθένας μέσα από τη φαντασία του μπορεί να «πραγματοποιήσει» κάθε του φαντασία.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας δίνει στο κείμενό του ο Πλάτωνας, η Ατλαντίδα ήταν ένα νησί με μεγάλη δύναμη. Ο συνασπισμός των αρχόντων του νησιού έφτασε να είναι τόσο δυνατός σε στρατιωτική δύναμη ώστε επιχείρησε να κατακτήσει όλες τις περιοχές της μεσογείου σε μία μόνο επίθεση.
2. Ποια ήταν, σύμφωνα με τη διήγηση, η συμβολή της Αθήνας στην αντιμετώπιση του συνασπισμού των βασιλέων της Ατλαντίδας, που υπήρξε μεγάλη απειλή για τους λαούς του ευρύτερου χώρου της Μεσογείου;
Οι Αθηναίοι πρωτοστάτησαν στην αντιμετώπιση της επίθεση της Ατλαντίδας. Η υπεροχή της στις πολεμικές τέχνες και τη γενναιότητα την οδήγησαν να νικήσει τους επιδρομείς και έστησε μνημείο νίκης. Με τον τρόπο αυτό παρεμπόδισε την υποδούλωση όσων δεν είχαν ακόμη υποδουλωθεί και όλους τους άλλους τους ελευθέρωσε χωρίς υστεροβουλία.
3. Πώς καταστράφηκε η Ατλαντίδα σύμφωνα με το κείμενο;
Σύμφωνα με τον Πλάτωνα το νησί της Ατλαντίδας καταστράφηκε μετά από έναν πολύ δυνατό σεισμό και κατακλυσμό. Η καταστροφή αυτή οδήγησε στη βύθιση και την εξαφάνιση του νησιού.
4. Η Ατλαντίδα και ο μύθος της εξακολουθούν ακόμα και σήμερα να εξάπτουν το ενδιαφέρον και τη φαντασία. Σε τι οφείλεται, κατά τη γνώμη σας, η διαχρονική απήχηση μύθων και αφηγήσεων για άγνωστους ή χαμένους πολιτισμούς;
Η ιστορία του νησιού της Ατλαντίδας έχει εμπνεύσει πολλούς καλλιτέχνες, λογοτέχνες, σκηνοθέτες καρτουνίστες και άλλους. Οι άνθρωποι ενθουσιάζονται με ιστορίες μου ακροβατούν ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα γιατί διατηρούν ένα μυστήριο. Πάνω σε αυτό το μυστήριο μπορεί κανείς να επενδύσει τις δικές του προσδοκίες και, αφού δεν υπάρχει πραγματικότητα για να τις διαψεύσει, καθένας μέσα από τη φαντασία του μπορεί να «πραγματοποιήσει» κάθε του φαντασία.
Πατήστε εδώ για να μεταφερθείτε στο λεξικό της Νέας Ελληνικής
Αρχαία/Νέα Ελληνική |
Ενδεικτική Πρόταση |
κράτος |
π.χ. Τα σύνορα του Ελληνικού κράτους διευρύνθηκαν μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. |
κραταιός [= δυνατός] |
π.χ. Η αυτοκρατορία της Αιγύπτου ήταν μια κραταιή δύναμη την εποχή της. |
κράτηση |
π.χ. Για να βρούμε εισιτήρια για το θέατρο θα πρέπει να έχουμε κάνει κράτηση τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν. |
κράτημα |
π.χ. Η λακ προσφέρει ελαστικό κράτημα στα μαλλιά. |
κράτιστος [= ο δυνατός, ο επικρατέστερος] |
π.χ. Είναι ο κράτιστος των υποψηφίων για τη θέση. |
επικρατώ / επικράτηση |
π.χ. Ο Ολυμπιακός επικράτησε της ΑΕΚ 1-0. |
επικρατής |
π.χ. Το επικρατέστερο σενάριο για τον καιρό είναι να χιονίσει μέσα στο Σαββατοκύριακο. |
επικράτεια |
π.χ. Η φήμη του απλώθηκε σε όλη την ευρύτερη επικράτεια της Πελοποννήσου. |
κατακρατώ |
π.χ. Μπήκε στο νοσοκομείο γιατί έκανε κατακράτηση υγρών. |
ακρατής / ακράτεια |
π.χ. Ο ακρατής όμως άνθρωπος, που του λείπει η εγκράτεια, εύκολα κυριεύεται από κάθε άπρεπη πράξη. |
γυναικοκρατία |
π.χ. Οι κοινωνιολόγοι υποστηρίζουν ότι οι πρώτες κοινωνίες ήταν γυναικοκρατούμενες. |
εγκρατής / εγκράτεια |
π.χ. Είναι σε δίαιτα και παρότι δουλεύει σε ζαχαροπλαστείο είναι εξαιρετικά εγκρατής. |
συγκρατώ / συγκράτηση |
π.χ. Προσπάθησε να συγκρατηθεί αλλά στο τέλος έβαλε τα κλάματα. |
αυτοκράτωρ |
π.χ. Ο Ιούλιος Καίσαρας ανακηρύχθηκε αυτοκράτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. |
θαλασσοκράτωρ |
π.χ. Ο Ποσειδώνας ήταν θαλασοκράτορας. |
αριστοκρατία |
π.χ. Η αριστοκρατία και ο κλήρος μοιράζονταν όλη την εξουσία στο Βυζάντιο. |
αριστοκρατικός |
π.χ. Αν και δεν είχε αριστοκρατική καταγωγή είχε αριστοκρατική συμπεριφορά. |
δημοκρατία / δημοκρατικός |
π.χ. Το δημοκρατικό πολίτευμα γεννήθηκε στην Ελλάδα. |
τιμοκρατία / τιμοκρατικός |
π.χ. Το τιμοκρατικό σύστημα δίνει εξουσία σε όσους από τους πολίτες έχουν περιουσία. |
Σωκράτης |
π.χ. Ο Σωκράτης ήταν ένας από τους πιο γνωστούς φιλοσόφους της αρχαιότητας. |
Ιπποκράτης |
π.χ. Ο Ιπποκράτης ήταν ένας από τους πιο γνωστούς γιατρούς της αρχαιότητας. |
Νέα Ελληνική |
Ενδεικτική Πρόταση |
κρατούντες [= αυτοί που έχουν την εξουσία] |
π.χ. Οι κρατούντες θα πρέπει να φροντίζουν για το καλό των πολιτών. |
κρατικός |
π.χ. Ο κρατικός μηχανισμός θα πρέπει να διευκολύνει και όχι να ταλαιπωρεί τους πολίτες. |
κρατητήριο |
π.χ. Τον συνέλαβαν κατά λάθος και έμεινε όλο το βράδυ στο κρατητήριο. |
κρατίδιο [= μικρό κράτος] |
π.χ. Το κρατίδιο του Βατικανό είναι το μικρότερο στην Ευρώπη. |
κρατούμενος |
π.χ. Κρατούμενος ζήτησε να μιλήσει με τον δικηγόρο του πριν μιλήσει με τον ανακριτή. |
κρατικοποιώ / κρατικοποίηση [= η μεταφορά στο κράτος της ιδιοκτησίας και του ελέγχου μιας εταιρείας, που μέχρι τότε βρισκόταν στην ιδιοκτησία ιδιωτών] |
π.χ. Η κυβέρνηση θα κρατικοποιήσει την επιχείρηση ηλεκτροδότησης. |
αποκρατικοποίηση |
π.χ. Με την αποκρατικοποίηση του ΟΤΕ πολλές ιδιωτικές επιχειρήσεις ενδιαφέρθηκαν να αγοράσουν ένα μερίδιο. |
ανδροκρατία |
π.χ. Οι ανδροκρατικές κοινωνίες υποβάθμισαν τον κοινωνικό ρόλο των γυναικών. |
γραφειοκράτης / γραφειοκρατικός / γραφειοκρατία [=σύστημα διεκπεραίωσης των δημόσιων κυρίως υποθέσεων, στο οποίο κυριαρχούν οι περιττές ενέργειες που επιβραδύνουν την όλη διαδικασία] |
π.χ. Ο εκσυγχρονισμός του κράτους με τις νέες τεχνολογίες έχει ως στόχο τη μείωση της γραφειοκρατίας. |
τεχνοκρατικός / τεχνοκράτης [=Πολιτικός ή ανώτερο κρατικό στέλεχος, ειδικός σε τεχνικά θέματα] |
π.χ. Τεχνοκράτης είναι το άτομο αυτό το οποίο με πολύ απλά λόγια ξέρει πολύ καλά ένα συγκεκριμένο αντικείμενο. |
αποικιοκράτης / αποικιοκρατικός |
π.χ. Την εποχή της αποικιοκρατίας πολλά ευρωπαϊκά κράτη είχαν ιδρύσει αποικίες στον αναπτυσσόμενο κόσμο. |
τρομοκρατώ / τρομοκράτης / τρομοκρατικός |
π.χ. Οι τρομοκρατικές επιθέσεις έχουν ως στόχο να δημιουργήσουν ένα κλίμα φόβου και αναταραχής. |
Τουρκοκρατία |
π.χ.Η Τουρκοκρατία διήρκεσε 400 χρόνια στην Ελλάδα. |
Ενετοκρατία |
π.χ. Η ενετοκρατία στα Επτάνησα από τα μέσα του 14ου ως τα τέλη του 18ου αιώνα. |
Απαντήσεις στις ασκήσεις του βιβλίου (σελ. 93)
1. Να αναζητήσετε στον Λεξιλογικό Πίνακα τρία ουσιαστικά της α.ε. που προέρχονται από επίθετα.
2. Να συνδυάσετε το επίθετο «κρατικός» με τα παρακάτω ουσιαστικά και να χρησιμοποιήσετε τις φράσεις σε προτάσεις.
3. Να γράψετε από τον Λεξιλογικό Πίνακα τις συνώνυμες ή αντώνυμες λέξεις της ν.ε. που ζητούνται.
4. Να αποδώσετε τη σημασία των παρακάτω φράσεων που περιέχουν το ρήμα «κρατώ».
- ἐπικράτεια< ἐπικρατὴς
- ἀκράτεια< ἀκρατὴς
- ἐγκράτεια< ἐγκρατὴς
2. Να συνδυάσετε το επίθετο «κρατικός» με τα παρακάτω ουσιαστικά και να χρησιμοποιήσετε τις φράσεις σε προτάσεις.
- Οι κρατικοί υπάλληλοι ξεκίνησαν κινητοποιήσεις ζητώντας αύξηση του μισθού τους.
- Οι κρατικές υπηρεσίες έχουν αυξημένα μέτρα προστασία.
- Η κυβέρνηση ίδρυσε κρατικό φορέα για την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του κράτους.
- Οι δανειστές ζήτησαν τον εξορθολογισμός της κρατικής μηχανής.
3. Να γράψετε από τον Λεξιλογικό Πίνακα τις συνώνυμες ή αντώνυμες λέξεις της ν.ε. που ζητούνται.
- δημόσιος - κρατικός
- φυλακή - κρατητήριο
- κυριαρχώ - επικρατώ
- ιδιωτικοποίηση - κρατικοποίηση
- ανίσχυρος - κραταιός
4. Να αποδώσετε τη σημασία των παρακάτω φράσεων που περιέχουν το ρήμα «κρατώ».
- Τον κρατούσα σε απόσταση, γιατί ήταν φορτικός. - τον απέφευγα
- Κράτησε χαρακτήρα και δεν απάντησε στην προσβολή που του έγινε. - συγκρατήθηκε
- Δεν κρατώ ποτέ κακία σε κανέναν. - μνησικακώ
- Ο χορός στο πανηγύρι καλά κρατεί. - διαρκεί
- Κράτησε τον λόγο του και ξαναγύρισε. - τήρησε την υπόσχεσή του
Απαντήσεις στις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου (σελ. 94)
1. Ποιες από τις παραπάνω καταλήξεις έχετε συναντήσει και στην παραγωγή επιθέτων της ν.ε.;
2. Να κατατάξετε τα παρακάτω επίθετα της α.ε. στην κατάλληλη στήλη ανάλογα με τη σημασία τους.
- ουράνιος
- αναγκαίος
- τέλειος
- Κορινθιακός
- φυσικός
- κεραμεικός
- λίθινος
- νόμιμος
2. Να κατατάξετε τα παρακάτω επίθετα της α.ε. στην κατάλληλη στήλη ανάλογα με τη σημασία τους.
- Αυτός που ανήκει σε εκείνο που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη ή έχει σχέση με αυτό: οἰκεῖος, πολιτικός, μητρῷος, τίμιος, σπουδαῖος, κόσμιος, σπονδεῖος, χρόνιος, τιμητικός, ἀλλοῖος.
- Ύλη ή χρώμα: χρυσοῦς, σιδηροῦς.
- Αυτός που είναι κατάλληλος για εκείνο που δηλώνει η πρωτότυπη λέξη: πένθιμος
Καταληκτικά διπλόθεμα αρσ. και θηλ. σε -ῐς (γεν. -εως)
Καταληκτικά μονόθεμα σε -εύς
Ουδέτερα ακατάληκτα μονόθεμα οδοντικόληκτα σε -α (γεν. -ατος)
Τα είδη των προτάσεων ως προς τους όρους τους:
Απαντήσεις στις ασκήσεις του σχολικού βιβλίου (σελ. 97)
1. Να εντάξετε τα παρακάτω ουσιαστικά σε κατηγορίες ουσιαστικών της γʹ κλίσης και στη συνέχεια να τα κλίνετε: τὸ σῶμα, ἡ φράσις, ὁ βασιλεύς, ἡ ἀκρόπολις.
τὸ σῶμα: συμφωνόληκτο, αφωνόληκτο, οδοντικόληκτο, ουδέτερο ουσιαστικό της γ᾽ κλίσης, μονόθεμο.
→ τὸ σῶμα / τοῦ σώματος / τῷ σώματι / τὸ σῶμα / ὦ σῶμα // τὰ σώματα / τῶν σωμάτων / τοῖς σώμασι / τὰ σώματα / ὦ σώματα
ἡ φράσις: φωνηεντόληκτο, θηλυκό ουσιαστικό της γ᾽ κλίσης, διπλόθεμο.
→ ἡ φράσις / τῆς φράσεως / τῇ φράσει / τὴν φράσιν / ὦ φράσι // αἱ φράσεις / τῶν φράσεων / τοῖς φράσεσι / τὰς φράσεις / ὦ φράσεις
ὁ βασιλεύς: φωνηεντόληκτο, αρσενικό ουσιαστικό της γ᾽ κλίσης, μονόθεμο.
→ ὁ βασιλεύς / τοῦ βασιλέως / τῷ βασιλεῖ / τὸν βασιλέα / ὦ βασιλεῦ // οἱ βασιλεῖς / τῶν βασιλέων / τοῖς βασιλεῦσι / τοὺς βασιλέας / ὦ βασιλεῖς
ἡ ἀκρόπολις: φωνηεντόληκτο, θηλυκό ουσιαστικό της γ᾽ κλίσης, διπλόθεμο.
→ ἡ ἀκρόπολις / τῆς ἀκροπόλεως / τῇ ἀκροπόλει / τὴν ἀκρόπολιν / ὦ ἀκρόπολι // αἱ ἀκροπόλεις / τῶν ἀκροπόλεων / ταῖς ἀκροπόλεσι / τὰς ἀκροπόλεις / ὦ ἀκροπόλεις
2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται στην παρένθεση.
3. Να μεταφέρετε τα ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.
4. α. Να μεταγράψετε τις παρακάτω λόγιες φράσεις της ν.ε. σύμφωνα με την ορθογραφία της α.ε. β. Να εντοπίσετε τα τριτόκλιτα ουσιαστικά και να τα μεταφέρετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού, γ. Στη συνέχεια να σχηματίσετε με αυτές τις φράσεις προτάσεις της ν.ε.
α.
έχω υπ᾽ όψιν - ἔχω ὑπ᾽ ὄψιν
εν εξελίξει - ἐν ἐξελίξει
κοινή συναινέσει - κοινῇ συναινέσει
β.
ὅψιν - ὄψεις
ἐξελίξει - ἐξελίξεσι
συναινέσει - συναινέσεσι
γ.
Έχε υπ᾽ όψιν σου ότι θα πρέπει να είμαστε εκεί πριν τις 9.
Η έρευνα είναι ακόμη εν εξελίξει.
Πήραν διαζύγιο κοινή συναινέσει.
5. Να μεταφέρετε τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό.
᾽Εν ταῖς νήσοις ταύταις θαυμασταὶ δυνάμεις πόλεων βαρβάρων ἦσαν.
6. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως προς τους όρους τους.
7. Να εξετάσετε αν ο χαρακτηρισμός των προτάσεων είναι σωστός (Σ) ή λανθασμένος (Λ) και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
τὸ σῶμα: συμφωνόληκτο, αφωνόληκτο, οδοντικόληκτο, ουδέτερο ουσιαστικό της γ᾽ κλίσης, μονόθεμο.
→ τὸ σῶμα / τοῦ σώματος / τῷ σώματι / τὸ σῶμα / ὦ σῶμα // τὰ σώματα / τῶν σωμάτων / τοῖς σώμασι / τὰ σώματα / ὦ σώματα
ἡ φράσις: φωνηεντόληκτο, θηλυκό ουσιαστικό της γ᾽ κλίσης, διπλόθεμο.
→ ἡ φράσις / τῆς φράσεως / τῇ φράσει / τὴν φράσιν / ὦ φράσι // αἱ φράσεις / τῶν φράσεων / τοῖς φράσεσι / τὰς φράσεις / ὦ φράσεις
ὁ βασιλεύς: φωνηεντόληκτο, αρσενικό ουσιαστικό της γ᾽ κλίσης, μονόθεμο.
→ ὁ βασιλεύς / τοῦ βασιλέως / τῷ βασιλεῖ / τὸν βασιλέα / ὦ βασιλεῦ // οἱ βασιλεῖς / τῶν βασιλέων / τοῖς βασιλεῦσι / τοὺς βασιλέας / ὦ βασιλεῖς
ἡ ἀκρόπολις: φωνηεντόληκτο, θηλυκό ουσιαστικό της γ᾽ κλίσης, διπλόθεμο.
→ ἡ ἀκρόπολις / τῆς ἀκροπόλεως / τῇ ἀκροπόλει / τὴν ἀκρόπολιν / ὦ ἀκρόπολι // αἱ ἀκροπόλεις / τῶν ἀκροπόλεων / ταῖς ἀκροπόλεσι / τὰς ἀκροπόλεις / ὦ ἀκροπόλεις
2. Να γράψετε τους τύπους που ζητούνται στην παρένθεση.
- ἡ θλῖψις (γεν. εν.) - τῆς θλίψεως
- τὸ καῦμα (δοτ. εν.) - τῷ καύματι
- ἡ σύνεσις (δοτ. εν.) - τῇ συνέσει
- ὁ πορθμεύς (αιτ. πληθ.) - τοὺς πορθμέας
- ἡ κτῆσις (αιτ. πληθ.) - τὰς κτήσεις
- ἡ πρᾶξις (δοτ. πληθ.) - ταῖς πράξεσι
- ἡ φρόνησις (κλητ. εν.) - ὦ φρόνησι
- ὁ χαλκεύς (γεν. εν.) - τοῦ χαλκέως
- ἡ πόλις (αιτ. εν.) - τὴν πόλιν
- ὁ γονεύς (γεν. εν.) - τοῦ γονέως
- ἡ τύψις (δοτ. πληθ.) - ταῖς τύψεσι
- τὸ χάσμα (δοτ. πληθ.) - τοῖς χάσμασι
3. Να μεταφέρετε τα ουσιαστικά στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού.
- τοῦ δώματος - τῷ δώματι
- τὸν ἱερέα - τοὺς ἱερέας
- (ὦ) γραφεῖς - ὦ γραφεῦ
- τῶν πραγμάτων - τοῦ πράγματος
- τὰς δύσεις - τὴν δύσιν
- (ὦ) ῥήσεις - ὦ ῥῆσι
- ταῖς ἀκροπόλεσι - τῇ ἀκροπόλει
- τὴν ὅπλισιν - τὰς ὁπλίσεις
- τῇ φύσει - ταῖς φύσεσι
- τῷ ἱδρύματι - τοῖς ἱδρύμασι
- τοῦ φάσματος - τῶν φασμάτων
- τῶν φραγμάτων - τοῦ φράγματος
- τὰς τάξεις - τὴν τάξιν
- (ὦ) φύσι - ὦ φύσεις
- ταῖς λύσεσι - τῇ λύσει
- τῷ βαφεῖ - τοῖς βαφεῦσι
- τοῖς ἱερεῦσι - τῷ ἱερεῖ
- τῷ κλάσματι - τοῖς κλάσμασι
4. α. Να μεταγράψετε τις παρακάτω λόγιες φράσεις της ν.ε. σύμφωνα με την ορθογραφία της α.ε. β. Να εντοπίσετε τα τριτόκλιτα ουσιαστικά και να τα μεταφέρετε στην ίδια πτώση του άλλου αριθμού, γ. Στη συνέχεια να σχηματίσετε με αυτές τις φράσεις προτάσεις της ν.ε.
α.
έχω υπ᾽ όψιν - ἔχω ὑπ᾽ ὄψιν
εν εξελίξει - ἐν ἐξελίξει
κοινή συναινέσει - κοινῇ συναινέσει
β.
ὅψιν - ὄψεις
ἐξελίξει - ἐξελίξεσι
συναινέσει - συναινέσεσι
γ.
Έχε υπ᾽ όψιν σου ότι θα πρέπει να είμαστε εκεί πριν τις 9.
Η έρευνα είναι ακόμη εν εξελίξει.
Πήραν διαζύγιο κοινή συναινέσει.
5. Να μεταφέρετε τις παρακάτω προτάσεις στον άλλο αριθμό.
᾽Εν ταῖς νήσοις ταύταις θαυμασταὶ δυνάμεις πόλεων βαρβάρων ἦσαν.
- ᾽Εν τῇ νήσῳ ταύτῃ θαυμαστὴ δύναμις πόλεως βαρβάρου ἦν.
- Μεγίστου ἐπαίνου ἀξίας νομίζομεν εἶναι τὰς πόλεις.
6. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις ως προς τους όρους τους.
- ῾Ημεῖς φυλάττομεν τοὺς τῶν θεῶν ὅρκους. - επαυξημένη
- Οἱ ἀγαθοὶ σῴζονται. - απλή
- Μηδὲν ἄγαν. - ελλειπτική
- Σοφὸν τὸ σαφές. (= οδήγησε, μετέφερε). - ελλειπτική
- Λακεδαιμόνιοι ἐποιοῦντο εἰρήνην. - απλή
- Λύσανδρος τάς τε ναῦς (= τα πλοία) καὶ τοὺς αἰχμαλώτους καὶ τἆλλα πάντα εἰς Λάμψακον ἀπήγαγεν. - σύνθετη
7. Να εξετάσετε αν ο χαρακτηρισμός των προτάσεων είναι σωστός (Σ) ή λανθασμένος (Λ) και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας.
- Οὔποτε ὁ ἐχθρὸς φίλος ἐστίν: σύνθετη πρόταση - Λάθος: είναι επαυξημένη
- ῾Ο ᾽Αλκιβιάδης ᾤχετο (= αναχώρησε, έφυγε): επαυξημένη πρόταση - Λάθος: είναι απλή
- Πολιτεία τροφὴ ἀνθρώπων ἐστί: σύνθετη πρόταση - Λάθος: είναι επαυξημένη
- Θηραμένης ᾑρέθη (= εκλέχθηκε) πρεσβευτὴς εἰς Λακεδαίμονα: ελλειπτική πρόταση - Λάθος: είναι επαυξημένη
- Αἱ κατηγορίαι ἐγίγνοντο πολλαί: επαυξημένη πρόταση - Λάθος: είναι απλή
- ᾽Αθηναῖοι ἐπείθοντο τοῖς ἄρχουσι καὶ τοῖς νόμοις: απλή πρόταση - Λάθος: είναι σύνθετη