Το α' συνθετικό

Το α' συνθετικό μιας σύνθετης λέξης μπορεί να έχεις τις εξής μορφές:

Ουσιαστικό, π.χ. άνεμος + θύελλα → ανεμοθύελλα. 
Σε ορισμένα ουσιαστικά παρατηρούνται κατά τη σύνθεση ορισμένες αλλαγές. π.χ.:
  • πατέρας → πατρο- → πατροπαράδοτος
  • μητέρα → μητρο- → μητρόπολη
  • γη → γεω- → γεωγραφία
  • γη → γαιο- → γαιοκτήμονας
  • γη → γη- → γήπεδο
  • χέρι → χειρο- → χειροκροτώ
  • χέρι → χερο- → χεροδύναμος

Επίθετο, π.χ. άγριος + λουλούδι → αγριολούλουδο 
Σε ορισμένα επίθετα παρατηρούνται κατά τη σύνθεση ορισμένες αλλαγές. π.χ.:
  • καλός → καλο- → καλοκαίρι
  • καλός → καλλι- → καλλιτέχνης
  • μεγάλος → μεγαλο- → Μεγαλόχαρη
  • μεγάλος → μεγα- → μεγάφωνο
  • Τα επίθετα σε -ύς διατηρούν το -υ- ή το αντικαθιστούν με ένα από τα -ιο-, -ο-, -ι-.
  • βαθύς + πλούτος → βαθύπλουτος
  • βαρύς + μοίρα → βαριόμοιρος

Ρήμα, π.χ. μπαίνω + βγαίνω → μπαινοβγαίνω
Κατά τη σύνθεση χρησιμοποιείται το θέμα του αορίστου και όχι του ενεστώτα. Εξαίρεση: μπαινοβγαίνω, ανοιγοκλείνω, πηγαινοέρχομαι. π.χ.:
  • χάνω (έχασα) + μέρα → χασομέρης
  • φεύγω (έφυγα) + δίκη → φυγόδικος

Αριθμητικό, π.χ. πέντε + γωνία → πεντάγωνο
Σε ορισμένα αριθμητικά παρατηρούνται κατά τη σύνθεση ορισμένες αλλαγές. π.χ.:
  • ένα → μονο- → μονοσύλλαβος
  • δύο → δι- → δίκοπος
  • δύο → δισ- → δισέγγονο
  • τρία → τρι- → τρίγωνο
  • τρία → τρισ- → τρισέγγονο
  • τέσσερα → τετρα- → τετράποδο

Επίρρημα, π.χ. ξανά + βλέπω → ξαναβλέπω
΄Οσα επιρρήματα λήγουν σε -ω το διατηρούν. Εξαιρείται το χάμω. π.χ.: πανωφόρι, εξώπορτα, χαμόκλαδο.

Πρόθεση, π.χ. κατά + πιάνομαι → καταπιάνομαι
΄Οσες προθέσεις τελειώνουν σε φωνήεν συχνά το χάνουν όταν και το β' συνθετικό αρχίζει από φωνήεν. π.χ. αντί + αποδίδω → ανταποδίδω
Αν χαθεί το τελικό φωνήεν της πρότασης τότε το σύμφωνο στο οποίο θα λήγει αν είναι π μετατρέπεται σε φ και αν είναι τ μετατρέπεται σε θ. π.χ.:
  • αντί + υπολοχαγός → ανθυπολοχαγός
  • από + οπλισμός → αφοπλισμός

Αντωνυμία, π.χ. άλλη + γλώσσα → αλλόγλωσσος