Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές
Η αξία της τέχνης
- Ψυχαγωγεί και διασκεδάζει το άτομο.
- Βοηθά τον άνθρωπο να προβληματιστεί σχετικά με ζητήματα κοινωνικά, ηθικά, πολιτικά κτλ.
- Προσφέρει μια νέα θέαση των πραγμάτων μέσα απο τη φαντασία και την κριτική άποψη του καλλιτέχνη.
- Εξευγενίζει τον άνθρωπο, τον μεταφέρει πάνω απο τα ανθρώπινα και τετριμμένα και τον οδηγεί στην ψυχική κάθαρση.
- Προβάλλει αξίες και ιδανικά, καταγγέλλει τις μορφές καταπίεσης και κινητοποιεί τους πολίτες για τη διεκδίκιση και προάσπιση των ελευθεριών τους.
- Διαμορφώνει το πολιτιστικό πρόσωπο κάθε κοινωνίας δημιουργώντας ένα συνεχές ανάμεσα στις δημιουργίες του παρελθόντος και του παρόντος.
|
|
|
Η σχέση του σύγχρονου ανθρώπου με την τέχνη
- Οι γρήγοροι ρυθμοί ζωής οδηγούν στην αναζήτηση "κονσερβοποιημένων" λύσεων στη διασκέδαση που δεν ψυχαγωγούν τον άνθρωπο αλλά απλώς τον βοηθούν να μη σκέφτεται.
- Η τηλεόραση αλλά και τα ΜΜΕ γενικότερα προβάλλουν τη βία, το χρήμα, το εύκολο κέρδος, τον ξερολισμό και την εύκολη συγκίνηση. Αποσιάζει απο αυτά κάθε μοφή πνευματικού ανθρώπου ή αξιόλογου καλλιτέχνη που δεν "πουλάει" στον μέσο τηλεθεατή.
- Το σχολείο δεν είναι σε θέση να προσφέρει στους μαθητές μια ολοκληρωμένη παιδεία. Ενώ δίνεται μεγάλη βαρύτητα στα μαθηματικά και τα αρχαία, τα καλλιτεχνικά και η μουσική θεωρούνται "δευτερεύοντα" μαθήματα, ενώ αντικείμενα όπως η αρχιτεκτονική ή ο κινηματογράφος απουσιάζουν εντελώς απο το πρόγραμμα σπουδών.
Προϋποθέσεις καλλιτεχνικής καλλιέργειας
- Τα σχολεία θα πρέπει να καλλιεργούν στους μαθητές καλλιτεχνική παιδεία ώστε να αναπτύξουν αισθητήρια του ωραίου και του υψηλού.
- Η επαφή των παιδιών με υψηλής ποιότητας καλλιτεχνικά προϊόντα είναι ευθύνη τόσο του σχολείου όσο και της οικογένειας. Αν τα παιδιά δεν αφήνονται έρμαια του καλλιτεχνικού γούστου της τηλεόρασης και των διαφημίσεων, αλλά μαθαίνουν απο πολύ μικρά να απολαμβάνουν ποιοτικά καλλιτεχνικά προϊόντα, θα διεκδικήσουν και ως ενήλικες μια τέτοιου είδους ποιότητα στη διασκέδαση και τις συναναστροφές τους.
- Η πολιτεία θα πρέπει να αφιερώσει χρόνο και χρήμα για τη δημιουργία πλαισίων δια βίου μάθησης. Η καλλιτεχνική παιδεία είναι κάτι που θα πρέπει να συνεχίζει καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του ατόμου μέσα απο την παρακολούθηση καλλιτεχνικών δρώμενων, παραστάσεων, εκθέσεων κτλ. στα οποία θα πρέπει να έχουν πρόσβαση όλοι.
|
|
|
Λεξιλόγιο ενότητας
Τέχνη: Η ψυχική δραστηριότητα ή δημιουργία που είναι σημαντική εξαιτίας της έλξης που προκαλεί στα ανθρώπινα συναισθήματα, διεγείροντας τον νου ή και το συναίσθημα.
Καλές τέχνες: Αρχιτεκτονική - γλυπτική - ζωγραφική - λογοτεχνία/ποίηση - μουσική - θέατρο - κινηματογράφος - φωτογραφία - κόμικ.
Στρατευμένη τέχνη: Ονομάζεται η τέχνη η οποία εκφράζει και υπηρετεί κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Η στρατευμένη τέχνη χρησιμοποιείται είτε με την ελεύθερη βούληση του καλλιτέχνη είτε του επιβάλλεται από το εκάστοτε καθεστώς με τρόπο προσανατολιστικό και δεσμευτικό, με απώτερο στόχο να τεθεί στην υπηρεσία της ιδεολογίας του.
Λαϊκή τέχνη: Είναι η τέχνη που δημιουργείται πηγαία απο τον απλό λαό. Η λαϊκή τέχνη αποτυώνεται συνήθως στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ενδυμασία και μουσική κάθε λαού καθώς και στη λαϊκή (συνήθως προφορική) ποίηση.
Καλές τέχνες: Αρχιτεκτονική - γλυπτική - ζωγραφική - λογοτεχνία/ποίηση - μουσική - θέατρο - κινηματογράφος - φωτογραφία - κόμικ.
Στρατευμένη τέχνη: Ονομάζεται η τέχνη η οποία εκφράζει και υπηρετεί κάποια συγκεκριμένη ιδεολογία. Η στρατευμένη τέχνη χρησιμοποιείται είτε με την ελεύθερη βούληση του καλλιτέχνη είτε του επιβάλλεται από το εκάστοτε καθεστώς με τρόπο προσανατολιστικό και δεσμευτικό, με απώτερο στόχο να τεθεί στην υπηρεσία της ιδεολογίας του.
Λαϊκή τέχνη: Είναι η τέχνη που δημιουργείται πηγαία απο τον απλό λαό. Η λαϊκή τέχνη αποτυώνεται συνήθως στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική, ενδυμασία και μουσική κάθε λαού καθώς και στη λαϊκή (συνήθως προφορική) ποίηση.
Ενδεικτικός πρόλογος
Με διαίρεση:
Η καλλιτεχνική έκφραση είναι ένας τρόπος αποτύπωσης της ιδιαίτερης πραγματικότητας του καλλιτέχνη που μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Η μουσική, η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, η λογοτεχνία, η μουσική, το θέατρο και στην πιο πρόσφατη ιστορία μας, ο κινηματογράφος, η φωτογραφία και το κόμικ, αποτέλεσαν οχήματα της έμπνευσης ανήσυχων πνευμάτων που επικοινώνησαν μέσα απο αυτά τους προβληματισμούς και τις ιδέες τους.
Η καλλιτεχνική έκφραση είναι ένας τρόπος αποτύπωσης της ιδιαίτερης πραγματικότητας του καλλιτέχνη που μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Η μουσική, η γλυπτική, η αρχιτεκτονική, η λογοτεχνία, η μουσική, το θέατρο και στην πιο πρόσφατη ιστορία μας, ο κινηματογράφος, η φωτογραφία και το κόμικ, αποτέλεσαν οχήματα της έμπνευσης ανήσυχων πνευμάτων που επικοινώνησαν μέσα απο αυτά τους προβληματισμούς και τις ιδέες τους.
Ενδεικτικός επίλογος
Με αναδρομή στο παρελθόν:
Απο τα σχέδια σε πρωτόγονες σπηλιές μέχρι τον κινηματογράφο και απο την ποίηση του Ομήρου μέχρι τον κυβισμό, οι καλλιτεχνικές δημιουργίες είχαν ως μοναδικό σκοπό να εκφράσουν τον άνθρωπο και τις αξίες του πολιτισμού του. Η τεχνή είναι επομένως αρχαία όσο ο άνθρωπος. Μεταφέρεται μέσα στον χρόνο και προσαρμόζεται στις διάφορες εποχές για να αποτυπώσει την ανάγκη του ανθρώπου όχι απλώς να επιβιώνει, αλλά να αναρωτιέται, να σκέφτεται και να ελπίζει.
Απο τα σχέδια σε πρωτόγονες σπηλιές μέχρι τον κινηματογράφο και απο την ποίηση του Ομήρου μέχρι τον κυβισμό, οι καλλιτεχνικές δημιουργίες είχαν ως μοναδικό σκοπό να εκφράσουν τον άνθρωπο και τις αξίες του πολιτισμού του. Η τεχνή είναι επομένως αρχαία όσο ο άνθρωπος. Μεταφέρεται μέσα στον χρόνο και προσαρμόζεται στις διάφορες εποχές για να αποτυπώσει την ανάγκη του ανθρώπου όχι απλώς να επιβιώνει, αλλά να αναρωτιέται, να σκέφτεται και να ελπίζει.
