Συνηρημένα Γ' τάξης
Στα συνηρημένα ρήματα που ανήκουν στην γ΄ τάξη (σε -όω) γίνονται οι ακόλουθες συναιρέσεις φωνηέντων:
Προσοχή!
→ To ρ. ῥιγῶ (= με πιάνει ρίγος, κρυώνω) είχε χαρακτήρα ω (θ. ῥιγω-) και για τούτο, όταν συναιρείται, έχει ω και ῳ, όπου τα ρήματα σε -όω έχουν ου ή οι (δηλ. συναιρεί το χαρακτήρα ω με το επόμενο φωνήεν των (ολικών) καταλήξεων παντού σε ω και ῳ):
- ο + ε ή ο + ο ή ο + ου = ου: δήλοε = δήλου, δηλόομεν = δηλοῦμεν, δηλόουσι = δηλοῦσι
- ο + η ή ο + ω = ω: δηλόητε = δηλῶτε, δηλόωσι = δηλῶσι
- ο + ει ή ο + ῃ ή ο + οι = οι: δηλόει = δηλοῖ, δηλόῃ = δηλοῖ, δηλό-οι = δηλοῖ.
Προσοχή!
→ To ρ. ῥιγῶ (= με πιάνει ρίγος, κρυώνω) είχε χαρακτήρα ω (θ. ῥιγω-) και για τούτο, όταν συναιρείται, έχει ω και ῳ, όπου τα ρήματα σε -όω έχουν ου ή οι (δηλ. συναιρεί το χαρακτήρα ω με το επόμενο φωνήεν των (ολικών) καταλήξεων παντού σε ω και ῳ):
- Οριστ. ενεστ. (ῥιγώ-ω) ῥιγῶ, ῥιγῷς, ῥιγῷ, ῥιγῶμεν, ῥιγῶτε, ῥιγῶσι(ν)
- Οριστ. παρατ. (ἐρρίγω-ον) ἐρρίγων, ἐρρίγως, ἐρρίγω, ἐρριγῶμεν, ἐρριγῶτε, ἐρρίγων.
- Υποτ. (ῥιγώ-ω) ῥιγῶ, ῥιγῷς, ῥιγῷ κτλ.
- Ευκτ. (ῥιγω-οίην) ῥιγῴην, ῥιγῴης, ῥιγῴη κτλ.
- Προστ. δεν έχει.
- Απαρ. (ῥιγῶ-εν) ῥιγῶν.
- Μετ. (ῥιγώ-ων) ῥιγῶν, γεν. ῥιγῶντος κτλ.
Οι άλλοι χρόνοι:
Τα συνηρημένα ρήματα, όπως και τα λοιπά φωνηεντόληκτα, σχηματίζουν τους άλλους χρόνους εκτός από τον ενεστώτα και τον παρατατικό, αφού προστεθούν στο ρηματικό θέμα οι σχετικές (φαινομενικές) καταλήξεις.
Αλλά στους χρόνους αυτούς ο βραχύχρονος χαρακτήρας του θέματος κανονικά εκτείνεται εμπρός από το σύμφωνο των καταλήξεων, δηλαδή:
Τα συνηρημένα ρήματα, όπως και τα λοιπά φωνηεντόληκτα, σχηματίζουν τους άλλους χρόνους εκτός από τον ενεστώτα και τον παρατατικό, αφού προστεθούν στο ρηματικό θέμα οι σχετικές (φαινομενικές) καταλήξεις.
Αλλά στους χρόνους αυτούς ο βραχύχρονος χαρακτήρας του θέματος κανονικά εκτείνεται εμπρός από το σύμφωνο των καταλήξεων, δηλαδή:
- Το ο εκτείνεται σε ω: δηλῶ (θ. δηλο-) δηλώ-σω, ἐ-δήλω-σα, δε-δήλω-κα, ἐ-δε-δηλώ-κειν· δηλώ-σομαι, ἐ-δηλω-σάμην, δηλω-θήσομαι, ἐ-δηλώ-θην, δε-δήλω-μαι, ἐ-δε-δηλώ-μην (έτσι και: δηλω-τός, δηλω-τέος, δήλω-σις κτλ.).
1. Συμπληρώστε και τους υπόλοιπους χρόνους των ρημάτων:
2. Προσθέστε τους τύπους των εγκλίσεων που λείπουν:
- δηλ-ῶ
- πληρ-ῶ
- ἀξι-ῶ
- βι-ῶ
- ὀρθ-ῶ
- ζηλ-ῶ
- ἐρημ-ῶ
- βεβαι-ῶ
2. Προσθέστε τους τύπους των εγκλίσεων που λείπουν:
- ἐγώ ὀχυρῶ
- σύ ζημιοῖς
- οὗτος στεφανοῖ
- ἡμεῖς κενοῦμεν
- ὑμεῖς ἐρημοῦτε
- οὗτοι ἀνακοινοῦσι
- σύ ἐναντιοῖ
- οὗτος ταπεινοῦται
- ἡμεῖς ἀξιούμεθα
- οὗτοι ἐλευθεροῦνται
