Συμπερασματικές (ή Αποτελεσματικές) Προτάσεις

Είναι δευτερεύουσες επιρρηματικές προτάσεις που εκφράζουν το συμπέρασμα ή αποτέλεσμα της προσδιοριζόμενης πρότασης.

Εισάγονται:
ὥστε, ὡς
ἐφ’ ᾧ, ἐφ’ ᾧτε

Εκφέρονται: 

• Απλή οριστική - αποτέλεσμα πραγματικό
• Δυνητική οριστική - αποτέλεσμα δυνατό ή πιθανό να πραγματοποιηθεί στο παρελθόν (που δεν έγινε)
• Δυνητική ευκτική - αποτέλεσμα δυνατό να πραγματοποιηθεί στο παρόν ή στο μέλλον με κάποια προϋπόθεση
• Ευκτική του πλαγίου λόγου (σπανιότερα) - όταν εξαρτώνται από ιστορικό χρόνο ή από έλξη (όταν προηγείται άλλη ευκτική)
• Απαρέμφατο: 
  • Αποτέλεσμα ενδεχόμενο ή δυνατό. Π.χ. Κραυγὴν πολλὴν ἐποίουν, ὥστε καὶ τοὺς πολεμίους ἀκούειν.
  • Επιδιωκόμενο αποτέλεσμα (εξαρτώνται από ρήματα που δηλώνουν κίνηση ή σκόπιμη ενέργεια). Π.χ. Πᾶν ποιοῦσιν, ὥστε δίκην μὴ διδόναι.
    
  • Όρος, προϋπόθεση ή συμφωνία (με τα ἐφ’ ᾧ, ἐφ’ ᾧτε – σπάνια με τον ὥστε, ύστερα από ρήματα που δηλώνουν συνθήκη, συμφωνία. Συνήθως του ἐφ’ ᾧ ή ἐφ’ ᾧτε προηγείται το ἐπὶ τοῖσδε ή ἐπὶ τούτοις). Π.χ. Οἱ Τριάκοντα ᾑρέθησαν, ἐφ’ ᾧτε συγγράψαι νόμους.
  • Ασύμμετρη σύγκριση (μετά από συγκριτικό βαθμό επιθέτου ή επιρρήματος τίθεται συμπερασματική πρόταση με τα ἤ ὥστε, ἤ ὡς, σπάνια: ἤ + απαρέμφατο ως δεύτερος όρος σύγκρισης à αποτέλεσμα αδύνατο να πραγματοποιηθεί). Π.χ. Βραχύτερα ἠκόντιζον ἤ ὡς ἐξικνεῖσθαι ταῶν σφενδονητῶν.

Συντακτικός Ρόλος:

• Επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος.

Προσοχή! Ο συμπερασματικός σύνδεσμος ὥστε, όταν βρίσκεται αμέσως μετά από τελεία ή άνω τελεία και εφόσον δεν ακολουθεί άλλη κύρια πρόταση, εισάγει κύρια πρόταση.
Π.χ. Ὅτε δ’ αὕτη ἡ μάχη ἐγένετο, Τισσαφέρνης ἐν Σάρδεσιν ἔτυχεν ὤν. Ὥστε ᾐτιῶντο οἱ Πέρσαι προσδεδόσθαι ὑπ’ αὐτοῦ.
 
Π.χ. Εἰς τοῦτο ἔχθρας ἐληλύθασιν, ὥστε ἐπιβουλεύουσιν ἡμῖν.
Δευτερεύουσα επιρρηματική συμπερασματική πρόταση. Εισάγεται με το συμπερασματικό σύνδεσμο ὥστε, εκφέρεται με οριστική γιατί δηλώνει αποτέλεσμα πραγματικό. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος.
Π.χ. Πρὸς τὸν ἀδελφὸν οὕτως ἐνειμάμην ὥστε ἐκεῖνον πλέον ὁμολογεῖν ἔχειν ἐμοῦ τῶν πατρῴων.
Δευτερεύουσα επιρρηματική απαρεμφατική συμπερασματική πρόταση. Εισάγεται με τον συμπερασματικό σύνδεσμο ὥστε, εκφέρεται με το απαρέμφατο ὁμολογεῖν γιατί δηλώνει αποτέλεσμα δυνατό ή ενδεχόμενο. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του αποτελέσματος.
 
Μεταφραστικές οδηγίες:

• ὥστε, ὡς = ὠστε

π.χ. Οὕτω μεγάλα ὤφελοῦνται, ὥστε αἱροῦνται κινδυνεύειν.
Τόσο μεγάλες ωφέλειες έχουν, ώστε προτιμούν να κινδυνεύουν.

• ἐφ’ ᾧ, ἐφ’ ᾧτε = με τον όρο, με την προυπόθεση

π.χ. Ἐποιήσαντο συμμαχίαν, ἐφ’ ᾧ μὴ στρατεύειν ἐπὶ Πελοπόννησον.
Έκαναν συμμαχία, με τον όρο να μην εκστρατεύουν εναντίον της Πελοποννήσου.

• Ο συμπερασματικός σύνδεσμος ὥστε όταν εισάγει κύρια πρόταση μεταφράζεται: επομένως, συνεπώς, λοιπόν.

Π.χ. Ὥστε ἄξιον ἐστι τοῖς ζῶσι τοὺς προσήκοντας αύτῶν ἐλεεῖν τοῦ ἐπιλοίπου βίου.
Επομένως αξίζει να συμπονούν οι ζωντανοί τους συγγενείς τους στην υπόλοιπη ζωή τους.
 

Ασκήσεις

Να αναγνωριστούν οι συμπερασματικές προτάσεις:

1. Ὥστε προσήκει τούτους εὐδαιμονεστάτους ἡγεῖσθαι, οἵτινες ὑπερ μεγίστων καὶ καλλίστων κινδυνεύσαντες οὕτως τὸν βίον ἐτελεύτησαν.
2. Πλοῖα ὑμῖν πάρεστιν, ὥστε, ὅπῃ ἄν βούλησθε, ἐξαίφνης ἄν ἐπιπέσοιτε.
3. Εἰς τοσοῦτον δὲ ἀναισχυντίας ἀφῖκται, ὥστε καὶ παρασκευάζεται τὰ πολιτικὰ πράττειν καὶ ἤδη δημηγορεῖ καὶ ἐπιτιμᾷ καὶ ἀποδοκιμάζει τῶν ἀρχόντων τισὶ.
4. Τοιοῦτὸν τι ἐποίησεν, ὡς πᾶς ἄν ἔγνω ὅτι ἀσμένη ἤκουσε.
5. Οἱ δ’ ἐν Ἰθώμῃ δεκάτω ἔτει, ξυνέβησαν πρὸς τοὺς Λακεδαιμονίους ἐφ’ ᾧ ἐξίασιν ἐκ Πελοποννήσου ὑπόσπονδοι καὶ μηδέποτε ἐπιβήσονται αὐτῆς.
6. Καὶ οὕτω μεγάλα ἐξ’ αὐτῆς ὠφελοῦνται, ὥστε μᾶλλον αἱροῦνται καθ’ ἑκάστην ἡμέραν περὶ τῆς ψυχῆς κινδυνεύειν ἤ παύεσθαι παρ’ ὑμῶν ἀδίκως κερδαίνοντες.
7. Τοὺς παῖδας αὐτῶν οἰκτίρω, ὅτι πρεσβύτεροὶ εἰσιν ἤ ὥστε ἐπιλαθέσθαι τῆς δυστυχίας τῆς ἑαυτῶν.
8. Ἐγὼ γὰρ τοιοῦτον ἐμαυτὸν ἐν ταῖς τῆς πόλεως συμφοραῖς παρέσχον ὥστε, εἰ πάντες τὴν αὐτὴν γνώμην εἶχον ἐμοὶ, μηδένα ἄν ὑμῶν μηδεμίᾷ χρῆσθαι συμφορᾷ.
9. Περὶ τούτου γὰρ μόνου τοῦ ἀδικήματος καὶ ἐν δημοκρατίᾳ καὶ ὀλιγαρχίᾳ ἡ αὐτὴ τιμωρία τοῖς ἀσθενεστάτοις πρὸς τοὺς τὰ μέγιστα δυναμένους ἀποδέδοται, ὥστε τὸν χείριστον ταῶν αὐτῶν τυγχάνειν τῷ βελτίστῳ.
10. Ὤιμην μὲν, ὦ βουλὴ, οὐκ ἄν ποτ’ εἰς τοῦτο τόλμης Φίλωνα ἀφίκεσθαι, ὥστε ἐθελῆσαι εἰς ὑμᾶς ἐλθεῖν δοκιμασθησόμενον.
11. Πλοῖα δ' ὑμῖν πάρεστιν, ὥστε ἐξαίφνης ἂν ἐπιπέσοιτε.
12. Νῦν οὕτω διάκειμαι ὑφ' ὑμῶν, ὡς οὐδὲ δεῖπνον ἔχω ἐν τῇ ἐμαυτοῦ χώρᾳ.
13. Συνεχώρησαν αὐτοῖς καὶ Φλειασίοις καὶ τοῖς ἐλθοῦσι μετ' αὐτῶν εἰς Θήβας τὴν εἰρήνην ἐφ' ᾧτε ἔχειν τὴν ἑαυτῶν ἑκάστους
14. Οὕτως ἀναίσθητος εἶ, Αἰσχύνη, ὥστ' οὐ δύνασαι λογίσασθαι.
15. Οἱ τριάκονται ᾑρέθησαν, ἐφ' ᾧτε συγγράψαι νόμους.
16. Ἀφίεμέν σε ἐπὶ τούτῳ, ἐφ' ᾧτε μηκέτι φιλοσοφεῖν.
17. Νῦν οὕτω διάκειμαι ὑφ' ὑμῶν, ὡς οὐδὲ δεῖπνον ἔχω ἐν τῇ ἐμαυτοῦ χώρᾳ.
18. Πάντες πολεμικὰ ὅπλα κατεσκεύαζον, ὥστε τὴν πόλιν ὄντως ἂν ἡγήσω πολέμου εργαστήριον εἶναι.
19.  Πλοῖα δ' ὑμῖν πάρεστιν, ὥστε ἐξαίφνης ἂν ἐπιπέσοιτε.
20. Οἱ νεκροὶ ὑπὸ τῷ τείχει ἔκειντο, ὥστε οὐ ῥάδιον εἴη ἀνελέσθαι.
21. Ξενοφῶν καὶ Χειρίσοφος διεπράξαντο, ὥστε λαβεῖν τοὺς νεκρούς.
22. Κραυγὴν πολλὴν ἐποίουν, ὥστε καὶ τοὺς πολεμίους ἀκούειν.
23. Συνεχώρησαν αὐτοῖς καὶ Φλειασίοις καὶ τοῖς ἐλθοῦσι μετ' αὐτῶν εἰς Θήβας τὴν εἰρήνην ἐφ' ᾧτε ἔχειν τὴν ἑαυτῶν ἑκάστους.