Οι πλάγιες πτώσεις ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί

Γενική
Αυτή βέβαια δεν είναι Ετερόπτωτος αλλά Επιρρηματικός προσδιορισμός και μπορεί να φανερώνει τις ακόλουθες επιρρηματικές σχέσεις:

• Χρόνο: Κυρίως μας δείχνει το χρονικό διάστημα εντός του οποίου συμβαίνει κάτι.

Π.χ.        Ἔφερε τὸ ἰμάτιον θέρους καὶ χειμῶνος.

• Αιτία: Κυρίως ύστερα από δικαστικά ρήματα.

Π.χ.        Ἀσεβείας φεύγω ὑπὸ Μελήτου.

• Ποσό: π.χ. πόσου διδάσκει Εὔηνος;
• Τόπο: π.χ. ταύτην τὴν ἡμέραν αὐτοῦ ἔμειναν
• Αναφορά:         π.χ. οἱ παρόντες ἔλεγον ὥς τις μνήμης εἴχον

Η γενική που εξαρτάται από επιφώνημα φανερώνει την αιτία του ψυχικού πάθους και είναι γενική της Αιτίας.
Π.χ.        Οἴμαι τῶν κακῶν.          
                Φεῦ τῆς Ἑλλάδος.
 
Αιτιατική
Ως επίρρημα εκφράζει τις ακόλουθες επιρρηματικές σχέσεις: χρόνο, τόπο, αιτία, αναφορά, τρόπο, ποσό, αξία.
Τέτοιες αιτιατικές είναι: ἀρχὴν, τρόπον, χάριν, τὴν ταχίστην ὁδὸν, δίκην (=σαν), προῖκα (=δωρεά), πάντα, οὺδὲν, πρῶτον, τὸ λοιπόν, πολλὰ, πυκνὰ, τι, τοὐναντίον, πρότερον, τὸ τελευταῖον.
Π.χ.        ἀπέχει ἡ Πλάταια ταῶν θηβῶν σταδίους ἐβδομήκοντα (τόπος)
                ἐνταῦθα ἔμειναν ἡμέρας ἑπτὰ (χρόνος)
                Τὶ ταῦτα λέγεις ὑμῖν νῦν; (αιτία) 
                Εὖ ἔχουσι τὰ σώματα (αναφορά)
                Μὴ γιγνώσκειν οὐδὲν αἰσχρὸν εἶναι ἡγοῦνται (ποσό –αξία)
                Τὸν αὐτὸν τρόπον διῷκουν (τρόπος)
               
 
Δοτική
Ως επίρρημα εκφράζει τις ακόλουθες επιρρηματικές σχέσεις: χρόνο, τόπο, αιτία, αναφορά, τρόπο, ποσό, αξία.
Π.χ.        Μιλτιάδης ἡγεῖτο Μαραθῶνι (τόπος)
                ὁ νεὼς (ο ναός) τοῦ ποσειδῶνος ταύτῃ τῇ νυκτὶ ἐκαίετο (χρόνος)
                λιμῷ ἅμα καὶ δίψῃ ἐπιέζοντο (αιτία)
                ἑνὶ δὲ μόνῳ προέχουσιν οἱ ἱππεῖς (αναφορά)
                ταῦτα ὀλίγῳ πρότερον διηγησάμην (ποσό –αξία)
                σημοσίᾳ μὲν οἱκοδομήματα κατεσκεύασαν (τρόπος)

Άσκηση: ​Να βρείτε τις πλάγιες πτώσεις που λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί και να δηλώσετε την επιρρηματική σχέση που εκφράζουν

1. Ἡ μὲν μήτηρ ἀπῆλθε, Κῦρος δὲ κατέμενε καὶ αὑτοῦ ἐτρέφετο
2. Ἕκτῳ δὲ ἔτει Σαμίοις καὶ Μιλησίοις πόλεμος ἐγένετο περὶ Πριήνης
3. Τοσαύτῃ σπουδῇ καὶ προθυμίᾳ τότ’ ἐχώρουν
4. Τὶ τηνικάδε ἀφῖξαι, ὦ Κρίτων;
5. Προστάται ὑμεῖς ἑβδομήκοντα ἔτη καὶ τρία τῶν Ἑλλήνων ἐγένεσθε
6. Ἡ κτῆσις πιστῶν φίλων ἐστὶν οὐδαμῶς σὺν τῇ βίᾳ, ἀλλὰ μᾶλλον σὺν τῇ εὐεργεσίᾳ
7. Παρὰ ταύτην τὴν πόλιν ἦν πυραμὶς λιθίνη, τὸ μὲν εὖρος ἑνὸς πλέθρου, τὸ δὲ ὕψος δύο πλέθρων
8. Ἀκούσαντες ταῦτα οἱ ἔφοροι ἔπεμψαν πρὸς Δερκυλίδαν, καὶ ἐκέλευον αὐτὸν διαβαίνειν σὺν τῷ στρατεύματι ἐπὶ Καρίαν
9. Ἐν τῷ αὐτῷ θέρει μετὰ τὴν Λέσβου ἅλωσιν Ἀθηναῖοι Νικίου στρατηγοῦντος ἐστράτευσαν ἐπὶ Μινῴαν τὴν νῆσον
10. Ὀλίγον ὕστερον παρῆσαν πελτασταὶ
11. Πόσου πωλεῖ τοῦτο;
12. Νῦν μακαρίζω σε τῆς εὐδαιμονίας
13. Εὐθύνους τοῦτον τὸν τρόπον ἠδίκησεν
14. Οἱ Ἕλληνες ἀπεῖχον τῆς χαράδρας ὀκτὼ σταδίους
15. Τῇ προτεραίᾳ τὰ πλοῖα πάντα συνήθροισε παρ’ ἑαυτὸν
16. Τοιαύτῃ γνώμῃ οἱ Ἀθηναῖοι τοὺς Κερκυραίους προσεδέξαντο
17. Ταύταις ταῖς ἀρεταῖς προεῖχε τῶν ἄλλων
18. Καὶ μέχρι τῆς ἡμέρας ἐκείνης παρέμεινε
19.  Οἱ ἡμέτεροι πρόγονοι τῆς αὐτῆς ἡμέρας ἐπύθοντο τὴν τῶν βαρβάρων ἀπόβασιν
20. Ἐμοὶ δ’ οὐχ οἷον τ’ ἦν διὰ τὰς παρούσας τύχας οὔτ’ αὐτοῦ μένειν οὔτ’ εἰς Πόντον εἰσπλεῖν
21. Πράξαντες ταῦτα οἱ Ἀθηναῖοι ἀπἐπλευσαν εἰς Μάδυτον
22. Ταῦτα χαίρω
23. Δειλίᾳ καὶ ἀνανδρίᾳ ἔλιπον τὴν τάξιν
24. Ταύτην τὴν πόλιν ὁ Περσῶν βασιλεὺς οὐκ ἐδύνατο βίᾳ ἑλεῖν
25. Τίνι οἱ φιλόπονοι τῶν ῥᾳθύμων διαφέρουσι;

Άσκηση: Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση (είδος, εξάρτηση) των ονοματικών και επιρρηματικών προσδιορισμών

1. Ἤν δὲ τὴν είρήνην ποιησώμεθα, μετὰ πολλῆς ἀσφαλείας τὴν πόλιν οἰκήσομεν.      
2. Οὗτός ἐστι φίλος Δημοσθένει.      
3. Λακεδαιμόνιοι βοῇ καὶ οὐ ψήφῳ κρίνουσι.      
4. Διαφέρει γυνὴ ἀνδρὸς τὴν φύσιν.      
5. Πειθοῦς δημιουργός ἐστιν ἡ ρητορική.      
6. Νῦν ὑπὲρ πάντων ἀγών!      
7. Μεγίστου κακοῦ ἀπηλλάγησαν οἱ παῖδες, πονηρίας.      
8. Καί τριῶν ἄλλων ἡμερῶν τὴν ὁδόν ἀνύσαντες (= αφού διανύσαμε) ἐρχόμεθα ἐς πόλιν τῆς Μακεδονίας Βέροιαν μεγάλην καὶ πολυάνθρωπον.  

Άσκηση: Στις παρακάτω φράσεις να επισημάνετε και να χαρακτηρίσετε τους επιρρηματικούς προσδιορισμούς

1. Ἐκεῖνοι διὰ τοὺς κινδύνους ἐν Πειραιεῖ ὑπὸ ἀνθρώπων πάντων ζηλοῦνται.
2. Ἐχώρουν (= βάδιζαν) ἐκ τῶν οἰκιῶν πρὸς αὐτούς.
3. Πολλοὶ Ἀθηναῖοι τῷ λιμῷ ἀπέθανον.
4. Ταχέως τὸν ποταμόν διέβαινον.
5.  Τοῦ θέρους οὐ πολλῷ ὕστερον ἀφίκοντο εἰς τὴν χώραν.
6.  Μόναι αἱ Ἀμαζόνες ὁπλισμέναι ἦσαν σιδήρῳ.
7. Νομίζω πᾶσαν φύσιν πρὸς ἀνδρείαν πρὸς ἀνδρείαν αὔξεσθαι.