Ενεργητική και παθητική σύνταξη
Η ενεργητική σύνταξη:
Η παθητική σύνταξη:
Μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική:
Προσοχή! Αν το ενεργητικό μεταβατικό ρήμα λήγει σε –μαι, τότε δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ίδιο και ως ρήμα παθητικής διάθεσης και σχηματίζει την παθητική διάθεση περιφραστικά με το ένα μέρος να προέρχεται από το θέμα του.
Π.χ. «Οι ισχυροί εκμεταλλεύονται τους αδύνατους.» (ενεργητική)
«Οι αδύνατοι γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους ισχυρούς.» (παθητική)
Με τον ίδιο τρόπο:
Μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική:
- Δίνει έμφαση στο υποκείμενο που κάνει κάτι.
- Δημιουργεί άμεσο, προσωπικό, ζωντανό ύφος.
Η παθητική σύνταξη:
- Δίνει έμφαση στο αποτέλεσμα της ενέργειας.
- Δημιουργεί επίσημο, τυπικό, απρόσωπο, ουδέτερο ύφος.
- Το υποκείμενο δηλώνεται μέσα από το ποιητικό αίτιο. Μπορεί όμως και να παραλείπεται, όταν εννοείται ή ο πομπός δεν θέλει να το αναφέρει.
Μετατροπή της ενεργητικής σύνταξης σε παθητική:
- Το ρήμα από ενεργητικό γίνεται παθητικό.
- Το υποκείμενο της ενεργητικής γίνεται ποιητικό αίτιο.
- Το άμεσο αντικείμενο της ενεργητικής γίνεται υποκείμενο στην παθητική, ενώ το έμμεσο αντικείμενο άλλοτε διατηρείται κι άλλοτε γίνεται εμπρόθετο.
Προσοχή! Αν το ενεργητικό μεταβατικό ρήμα λήγει σε –μαι, τότε δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το ίδιο και ως ρήμα παθητικής διάθεσης και σχηματίζει την παθητική διάθεση περιφραστικά με το ένα μέρος να προέρχεται από το θέμα του.
Π.χ. «Οι ισχυροί εκμεταλλεύονται τους αδύνατους.» (ενεργητική)
«Οι αδύνατοι γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τους ισχυρούς.» (παθητική)
Με τον ίδιο τρόπο:
- αντιλαμβάνομαι κάτι → κάτι γίνεται αντιληπτό
- ανέχομαι κάτι → κάτι γίνεται ανεκτό
- δέχομαι κάτι → κάτι γίνεται δέκτο
- περιποιούμαι κάποιον → κάποιος δέχεται περιποιήσεις
- υπόσχομαι να/ότι → δίνεται υπόσχεση να/ότι
- διαχειρίζομαι → γίνεται αντικείμενο διαχείρισης
- επεξεργάζομαι → γίνεται αντικείμενο επεξεργασίας
- πραγματεύομαι → γίνεται αντικείμενο πραγμάτευσης
Μετατροπή της παθητικής σύνταξης σε ενεργητική:
- Το ρήμα από παθητικό γίνεται ενεργητικό.
- Το ποιητικό αίτιο γίνεται υποκείμενο.
- Το υποκείμενο γίνεται αντικείμενο.
Άσκηση: Να μετατρέψετε τη σύνταξη από ενεργητική σε παθητική και το αντίστροφο και να εντοπίσετε τις αλλαγές που προκύπτουν στο ύφος των προτάσεων.
1.
Αυτή η απτή, η φαινομενική πραγματικότητα θεωρείται από τους ανθρώπους της εποχής μας «επιτυχία».
2.
Η ηθική συνείδηση τοποθετεί το θέμα εντελώς διαφορετικά.
3.
Αυτές οι λειτουργίες του πολιτιστικού πλαισίου σήμερα ποιος τις επιτελεί;
4.
Εκεί θα ικανοποιήσει όλες τις περιέργειές του και όλα τα πάθη του.
5.
Η μη ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσχεραίνει την επιτυχή ενσωμάτωση των ατόμων στην αγορά εργασίας.
6.
Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η Unesco, με αφορμή τη χθεσινή, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού.
7.
Η Ελλάδα κατατάσσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώς τα περισσότερα αναπτυγμένα κράτη του κόσμο έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του αναλφαβητισμού.
8.
Η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού έχει ήδη επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
9.
Ο χάρτης της NASA φαίνεται να επιβεβαιώνει τη θεωρία του Μπιγκ Μπανγκ, καθώς και κάτι ακόμη, που αποκάλυψε πολύ πρόσφατα ένας άλλος διαστημικός χάρτης: ότι το σύμπαν όχι μόνο δεν πεθαίνει, αλλά επεκτείνεται με ολοένα και πιο ταχείς ρυθμούς, δεχόμενο την επίδραση μιας μυστηριώδους «σκοτεινής ύλης».
Απο: Εφημερίδα "Τα Νέα".
10.
Σε συνθήκες κινδύνου ο πρόεδρος πρέπει να γίνεται αποδεκτός ως η φωνή του ενωμένου έθνους, λένε κάποιοι. "Γιατί τον εκλέξαμε; " αναρωτιέται ένας Αμερικανός σχολιαστής. Στην πραγματικότητα, επισημαίνει ο Σλέσινγκερ, οι απόψεις του αμερικανικού λαού πρέπει να είναι ίδιας βαρύτητας.
Απο: Εφημερίδα "Τα Νέα".
11.
Νομίζω ότι είναι τουλάχιστον ανιστόρητο και πολιτικά υποκριτικό η κοινοβουλευτική δημοκρατία να εμφανίζεται ως το «τέλος της ιστορίας» των πολιτικών συστημάτων, ως εκείνη η συνθήκη η οποία, εγγυώμενη την ευημερία και την ελευθερία των πολιτών, εξ ορισμού είναι ξένη με κάθε μορφή χειραγώγησης και βίαιης επιβολής των επιλογών τής (εκλεγμένης) πολιτικής εξουσίας επί της κοινωνίας ή τμημάτων της. Η συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή του κρατικού μονοπωλίου στη βία μπορεί να απονομιμοποιεί τη δράση κοινωνικών κατηγοριών ή πολιτικών χώρων (ακόμα και πλειοψηφικών) όταν αυτή υπερβαίνει τα υφιστάμενα στη συγκεκριμένη συγκυρία όρια νομιμότητας, αλλά επ' ουδενί νομιμοποιεί την πολιτική ορθότητα - πολλώ δε μάλλον την κοινωνική δικαιοσύνη - της ασκούμενης κρατικής βίας επί των κοινωνικών ή των πολιτικών υποκειμένων που σε μια συγκεκριμένη συγκυρία επιλέγουν, προκειμένου να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την πολιτική της εκλεγμένης κυβέρνησης, να αμφισβητήσουν εμπράκτως το κρατικό μονοπώλιο στη βία ή, αλλιώς, το δικαίωμα του κράτους στην ελεύθερη καταστολή.
Απο: Εφημερίδα "Τα Νέα".
12.
Απ' όλες τις αποφάσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει ένας ελεύθερος λαός το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης είναι το κρισιμότερο, επισημαίνει ο Αμερικανός συγγραφέας και ιστορικός Άρθουρ Σλέσινγκερ, σύμβουλος άλλοτε του προέδρου Κέννεντυ. Γιατί, πριν σταλούν τα παιδιά του να σκοτωθούν σε ξένη γη, η ιερότερη υποχρέωση της δημοκρατίας είναι να επιτρέψει πλήρη, ενδελεχή συζήτηση των επί μέρους θεμάτων.
Απο: Εφημερίδα "Τα Νέα".
Αυτή η απτή, η φαινομενική πραγματικότητα θεωρείται από τους ανθρώπους της εποχής μας «επιτυχία».
2.
Η ηθική συνείδηση τοποθετεί το θέμα εντελώς διαφορετικά.
3.
Αυτές οι λειτουργίες του πολιτιστικού πλαισίου σήμερα ποιος τις επιτελεί;
4.
Εκεί θα ικανοποιήσει όλες τις περιέργειές του και όλα τα πάθη του.
5.
Η μη ολοκλήρωση της υποχρεωτικής εκπαίδευσης δυσχεραίνει την επιτυχή ενσωμάτωση των ατόμων στην αγορά εργασίας.
6.
Τα στοιχεία-σοκ παρουσίασε η Unesco, με αφορμή τη χθεσινή, παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη του αναλφαβητισμού.
7.
Η Ελλάδα κατατάσσεται από τον ΟΗΕ στην 35η θέση παγκοσμίως, καθώς τα περισσότερα αναπτυγμένα κράτη του κόσμο έχουν εξαλείψει το πρόβλημα του αναλφαβητισμού.
8.
Η ανάγκη για άμεση δράση στο ζήτημα του αναλφαβητισμού έχει ήδη επισημανθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
9.
Ο χάρτης της NASA φαίνεται να επιβεβαιώνει τη θεωρία του Μπιγκ Μπανγκ, καθώς και κάτι ακόμη, που αποκάλυψε πολύ πρόσφατα ένας άλλος διαστημικός χάρτης: ότι το σύμπαν όχι μόνο δεν πεθαίνει, αλλά επεκτείνεται με ολοένα και πιο ταχείς ρυθμούς, δεχόμενο την επίδραση μιας μυστηριώδους «σκοτεινής ύλης».
Απο: Εφημερίδα "Τα Νέα".
10.
Σε συνθήκες κινδύνου ο πρόεδρος πρέπει να γίνεται αποδεκτός ως η φωνή του ενωμένου έθνους, λένε κάποιοι. "Γιατί τον εκλέξαμε; " αναρωτιέται ένας Αμερικανός σχολιαστής. Στην πραγματικότητα, επισημαίνει ο Σλέσινγκερ, οι απόψεις του αμερικανικού λαού πρέπει να είναι ίδιας βαρύτητας.
Απο: Εφημερίδα "Τα Νέα".
11.
Νομίζω ότι είναι τουλάχιστον ανιστόρητο και πολιτικά υποκριτικό η κοινοβουλευτική δημοκρατία να εμφανίζεται ως το «τέλος της ιστορίας» των πολιτικών συστημάτων, ως εκείνη η συνθήκη η οποία, εγγυώμενη την ευημερία και την ελευθερία των πολιτών, εξ ορισμού είναι ξένη με κάθε μορφή χειραγώγησης και βίαιης επιβολής των επιλογών τής (εκλεγμένης) πολιτικής εξουσίας επί της κοινωνίας ή τμημάτων της. Η συνταγματικά κατοχυρωμένη αρχή του κρατικού μονοπωλίου στη βία μπορεί να απονομιμοποιεί τη δράση κοινωνικών κατηγοριών ή πολιτικών χώρων (ακόμα και πλειοψηφικών) όταν αυτή υπερβαίνει τα υφιστάμενα στη συγκεκριμένη συγκυρία όρια νομιμότητας, αλλά επ' ουδενί νομιμοποιεί την πολιτική ορθότητα - πολλώ δε μάλλον την κοινωνική δικαιοσύνη - της ασκούμενης κρατικής βίας επί των κοινωνικών ή των πολιτικών υποκειμένων που σε μια συγκεκριμένη συγκυρία επιλέγουν, προκειμένου να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την πολιτική της εκλεγμένης κυβέρνησης, να αμφισβητήσουν εμπράκτως το κρατικό μονοπώλιο στη βία ή, αλλιώς, το δικαίωμα του κράτους στην ελεύθερη καταστολή.
Απο: Εφημερίδα "Τα Νέα".
12.
Απ' όλες τις αποφάσεις που πρέπει να αντιμετωπίσει ένας ελεύθερος λαός το ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης είναι το κρισιμότερο, επισημαίνει ο Αμερικανός συγγραφέας και ιστορικός Άρθουρ Σλέσινγκερ, σύμβουλος άλλοτε του προέδρου Κέννεντυ. Γιατί, πριν σταλούν τα παιδιά του να σκοτωθούν σε ξένη γη, η ιερότερη υποχρέωση της δημοκρατίας είναι να επιτρέψει πλήρη, ενδελεχή συζήτηση των επί μέρους θεμάτων.
Απο: Εφημερίδα "Τα Νέα".
