Να αναλύσετε τις μετοχές των προτάσεων στις αντίστοιχες δευτερεύουσες προτάσεις.
- Κῦρος συλλέξας στράτευμα ἐπολιόρκει Μίλητον. → Ἐπεὶ Κῦρος συνέλεξε στράτευμα ἐπολιόρκει Μίλητον. [Χρονική μετοχή, αναλύεται σε χρονική πρόταση. Δηλώνει το προτερόχρονο γι᾽αυτό εισάγεται με το ἐπεί. Το ρήμα μπαίνει σε οριστική γιατί δηλώνει το πραγματικό. Κρατάμε για το ρήμα τον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Δίκαια δράσας συμμάχους τούς θεούς ἕξεις. → Ἐαν δίκαια δράσῃς, συμμάχους τούς θεούς ἕξεις. [Υποθετική μετοχή, αναλύεται σε υποθετική πρόταση. Δηλώνει το προσδοκώμενο, γιατί στην απόδοση έχουμε μέλλοντα, και γι᾽ αυτό το ρήμα θα μπει σε υποτακτική. Κρατάμε για το ρήμα τον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ὁ μή ἀδικῶν οὐδενός δεῖται νόμου. → Οὖτος ὅς μή ἀδικεῖ οὐδενός δεῖται νόμου. [Έναρθρη επιθετική μετοχή, αναλύεται σε αναφορική πρόταση. Στην κύρια πρόταση υποκαθιστούμε τη μετοχή με τη δεικτική αντωνυμία (ἐκεῖνος, οὗτος). Το ρήμα θα μπει στην οριστική, στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ἕλληνες ὄντες κατά τῆς Ἑλλάδος μάχονται. → Εἰ καὶ Ἕλληνες εἰσὶ κατά τῆς Ἑλλάδος μάχονται. [Εναντιωματική μετοχή, αναλύεται σε εναντιωματική πρόταση γιατί δηλώνει το πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει οριστική έγκλιση και ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ἔπλεον πολεμήσοντες. → Πλεον ἵνα πολεμήσοιεν. [Τελική μετοχή, αναλύεται σε τελική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (ἔπλεον). Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Οὗτος ἀφίκετο ἄρξων. → Οὗτος ἀφίκετο ἵνα ἄρξοι. [Τελική μετοχή, αναλύεται σε τελική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική πλαγίου λόγου, γιατί στην κύρια έχουμε ιστορικό χρόνο (ἀφίκετο). Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Τισσαφέρνης ἐπιορκήσας πολεμίους τούς θεούς ἐκτήσατο. → Τισσαφέρνης ἐπεὶ ἐπιώρκησε πολεμίους τούς θεούς ἐκτήσατο. [Χρονική μετοχή, αναλύεται σε χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον σύνδεσμο ἐπεὶ, γιατί δηλώνει το προτερόχρονο. Εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Φοβούμενοι τήν ὁδόν, ὅμως συνηκολούθησαν. → Εἰ καὶ φοβοῖντο τήν ὁδόν, ὅμως συνηκολούθησαν. [Εναντιωματική μετοχή, αναλύεται σε εναντιωματική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (συνηκολούθησαν). Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Μεγάλη πυρά ἐγένετο ἄτε πολλῆς ὕλης οὔσης. → Μεγάλη πυρά ἐγένετο ἄτε πολλῆς ὕλης ἐπειδή εἴη. [Αιτιολογική μετοχή, αναλύεται σε αιτιολογική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (ἐγένετο). Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Λαβόντες τά ὄπλα παρῆσαν εἰς Σάρδεις. → Ἐπεὶ ἐλαβον τά ὄπλα παρῆσαν εἰς Σάρδεις. [Χρονική μετοχή, αναλύεται σε χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον χρονικό σύνδεσμο ἐπεὶ, γιατί δηλώνει το προτερόχρονο. Εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ἄρχεσθαι μαθών ἄρχειν ἐπιστήσει. → Ἐαν μάθῃς ἄρχεσθαι, ἄρχειν ἐπιστήσει. [Υποθετική μετοχή, αναλύεται σε υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον σύνδεσμο ἐαν και εκφέρεται με υποτακτική, γιατί στην απόδοση έχουμε οριστική μέλλοντα (ἐπιστήσει) και σχηματίζει υποθετικό λόγο του προσδοκώμενου. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ὁ μέντοι Ἀγησίλαος ἐκείνους καίπερ ὁρῶν οὐκ ἐδίωκεν. → Ὁ μέντοι Ἀγησίλαος ἐκείνους, εἰ καὶ ὁρῴη, οὐκ ἐδίωκεν. [Εναντιωματική μετοχή, αναλύεται σε εναντιωματική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ἡττηθέντων ἡμῶν οὐδείς ἄν ληφθείη. → Εἰ ἡμεῖς ἡττηθείημεν οὐδείς ἄν ληφθείη. [Υποθετική μετοχή, αναλύεται σε υποθετική πρόταση. Εισάγεται με το εἰ και εκφέρεται με ευκτική, γιατί στην απόδοση έχουμε ἄν + ευκτική αορίστου (ληφθείη) και σχηματίζει υποθετικό λόγο που δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Οἱ στρατιῶται ἐπισιτισμοῦ δεόμενοι διά τοῦτο ἀθυμοῦσι. → Οἱ στρατιῶται ἐπισιτισμοῦ ἐπειδὴ δέονται διά τοῦτο ἀθυμοῦσι. [Αιτιολογική μετοχή, αναλύεται σε αιτιολογική πρόταση. Εκφέρεται με οριστική, γιατί εξαρτάται από αρκτικό χρόνο (ἀθυμοῦσι). Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ἀποπλεῖ οἴκαδε καίπερ χειμῶνος ὄντος. → ᾽Αποπλεῖ οἴκαδε εἰ καὶ χειμὼν ἐστὶ. [Εναντιωματική μετοχή, αναλύεται σε εναντιωματική πρόταση. Εκφέρεται με οριστική, γιατί η εναντίωση γίνεται σε κάτι που είναι πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Προμηθεύς κλέψας τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν. → Προμηθεύς ἐπεὶ ἔκλεψε τό πῦρ τῶν θεῶν τοῖς ἀνθρώποις ἔδωκεν. [Χρονική μετοχή, αναλύεται σε χρονική πρόταση. Εισάγεται με το ἐπεὶ, γιατί δηλώνει το προτερόχρονο. Εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει κάτι το πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ὀλίγοι ὄντες ἐνίκησαν. → Εἰ καὶ ἦσαν ὀλίγοι, ἐνίκησαν. [Εναντιωματική μετοχή, αναλύεται σε εναντιωματική πρόταση. Εκφέρεται με οριστική, γιατί η εναντίωση γίνεται σε κάτι που είναι πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει στον παρατατικό, γιατί στην κύρια πρόταση έχουμε ιστορικό χρόνο]
- Ἀρταξέρξου βασιλεύοντος Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν. → Ὅτε Ἀρταξέρξης ἐβασίλευε, Κῦρος ἐπί Σοῦσα ἐστράτευσεν. [Χρονική μετοχή, αναλύεται σε χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον σύνδεσμο ὅτε, γιατί δηλώνει το σύγχρονο. Εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει στον παρατατικό, γιατί στην κύρια πρόταση έχουμε ιστορικό χρόνο]
- Ἀθηναῖοι παρεσκευάζοντο ὡς ταῦτα πράξοντες. → ᾽Αθηναῖοι παρεσκευάζοντο ἵνα ταῦτα πράξοιεν. [Τελική μετοχή, αναλύεται σε τελική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Τούτων οὕτως ἐχόντων βούλομαι σοί συμβουλεῖν. → Ἐπειδή ταῦτα οὕτως ἔχουσιν, βούλομαι σοί συμβουλεῖν. [Αιτιολογική μετοχή, αναλύεται σε αιτιολογική πρόταση. Εκφέρεται με οριστική, γιατί η μετοχή εκφράζει αντικειμενική αιτιολογία και εξαρτάται από αρκτικό χρόνο (βούλομαι). Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Δίκην μεγίστην δώσετε ἀδίκως φονεύσαντες τόν ἄνδρα τοῦτον. → Δίκην μεγίστην δώσετε ἐαν ἀδίκως φονεύσητε τόν ἄνδρα τοῦτον. [Υποθετική μετοχή, αναλύεται σε υποθετική πρόταση. Εισάγεται με τον σύνδεσμο ἐαν και εκφέρεται με υποτακτική, γιατί στην κύρια πρόταση έχουμε οριστική μέλλοντα (δώσετε) και σχηματίζει υποθετικό λόγο του προσδοκώμενου. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Αἵ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις κειμένοις διοικοῦνται. → Αἵ πόλεις αἱ δημοκρατούμεναι τοῖς νόμοις τούτοις οἵ κεῖνται διοικοῦνται. [Έναρθρη επιθετική μετοχή, αναλύεται σε αναφορική πρόταση. Εκφέρεται με οριστική και το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Οὗτοι ἢκουον τήν χώραν δῃουμένην. → Οὗτοι ἢκουον ὅτι ἡ χώρα δῃοῖτο. [Κατηγορηματική μετοχή, αναλύεται σε ειδική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Ἔχαιρεν ἀκούων ταῦτα. → Ἔχαιρεν ὅτι ἀκούοι ταῦτα. [Κατηγορηματική μετοχή, αναλύεται σε ειδική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Οἱ Ἀθηναῖοι οὐκ ἀνείχοντο ἀκούοντες τῶν ἀντιλεγόντων. → Οἱ Ἀθηναῖοι οὐκ ἀνείχοντο ὡς ἀκούοιεν τοῦτων, ὥν ἀντελέγοντο. [(1) Κατηγορηματική μετοχή, αναλύεται σε ειδική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε. (2) Ἐναρθρη επιθετική μετοχή, αναλύεται σε αναφορική πρόταση. Εκφέρεται με οριστική παρατατικού, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο (ἀνείχοντο)]
- Ταῦτα δέ ποιήσαντες ἐς τάς Ἀθήνας ἔπεμπον ἄγγελον. → Ἐπεὶ δε ταῦτα ἐποίησαν, ἐς τάς Ἀθήνας ἔπεμπον ἄγγελον. [Χρονική μετοχή, αναλύεται σε χρονική πρόταση. Εισάγεται με τον σύνδεσμο ἐπεὶ, γιατί δηλώνει το προτερόχρονο. Εκφέρεται με οριστική, γιατί δηλώνει το πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Λέγει ὡς ὑβριστής εἰμί ὥσπερ μέλλων ἀληθῆ λέγειν. → Λέγει ὡς ὑβριστής εἰμί ὥς μέλλει ἀληθῆ λέγειν. [Κατηγορηματική μετοχή, αναλύεται σε κατηγορηματική πρόταση. Εκφέρεται με οριστική, γιατί εξαρτάται από αρκτικό χρόνο. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Οἱ Ἕλληνες παρεσκευάζοντο ὡς δεξόμενοι αὐτον. → Οἱ Ἕλληνες παρεσκευάζοντο ἵνα δέξοιντο αὐτον. [Τελική μετοχή, αναλύεται σε τελική πρόταση. Εκφέρεται με ευκτική, γιατί εξαρτάται από ιστορικό χρόνο. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Δίκαια δράσας συμμάχους ἕξεις θεούς. → Ἐαν δίκαια δράσῃς συμμάχους ἕξεις θεούς. [Υποθετική πρόταση, αναλύεται σε υποθετική μετοχή. Εισάγεται με τον σύνδεσμο ἐαν και εκφέρεται με υποτακτική, γιατί στην κύρια έχουμε οριστική μέλλοντα και σχηματίζεται υποθετικός λόγος που δηλώνει το προσδοκώμενο. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]
- Οὐδέν ἐρῶ ἔχων εἰπεῖν. → Οὐδέν ἐρῶ εἰ καὶ ἔχω εἰπεῖν. [Εναντιωματική μετοχή, αναλύεται σε εναντιωματική πρόταση. Εισάγεται με τον σύνδεσμο “εἰ καὶ” και εκφέρεται με οριστική, γιατί η εναντίωση γίνεται σε κάτι που θεωρείται πραγματικό. Το ρήμα μπαίνει στον ίδιο χρόνο με τη μετοχή από την οποία προήλθε]